Położenie geograficzne

Położenie geograficzne Lgoty wyznaczają współrzędne:

• 49°93′ szerokości geograficznej północnej
• 19°57′ długości geograficznej wschodniej

Według podziału Polski na jednostki fizycznogeograficzne [J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa 2002] obszar Lgoty należy do następujących jednostek:

Megaregion: Region Karpaty
Prowincja: Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym
Podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion: Pogórze Zachodniobeskidzkie
Mezoregion: Pogórze Wielickie

Mapa regionów fizycznogeograficznych Jerzego Kondrackiego (źródło: Wikipedia)

Pogórze Wielickie – mezoregion fizycznogeograficzny, obejmujący fragment przedpola Beskidów, położony pomiędzy dolinami Wieprzówki i Raby. Zajmuje powierzchnię około 600 km² . Pogórze Wielickie graniczy:

• na zachodzie (na niewielkim odcinku na północny wschód od Andrychowa) z Pogórzem Śląskim
• na północnym zachodzie z Kotliną Oświęcimską; granicę tworzy dolina Wieprzówki
• na północy z Bramą Krakowską
• na południowym wschodzie z Pogórzem Wiśnickim (wzdłuż Raby)
• na południu z Beskidem Makowskim (od Raby po Skawę i potok Stryszówka) i Beskidem Małym (od Skawy po Wieprzówkę).

Przy tak wyznaczonych granicach Pogórze Wielickie ma długość około 50-55 km (w linii prostej), szerokość około 10-15 km, a powierzchnię około 600 km². Charakterystycznym elementem rzeźby Pogórza Wielickiego są szerokie garby o wyrównanych wierzchowinach. Rozcinają je płynące na północ Skawa, Skawinka, Cedron i ich równoleżnikowe dopływy. Wierzchowinę Pogórza Wielickiego pokrywają gliny i żwiry plejstoceńskie a gleby są średnio produktywne.

Lgota położona jest w północno-zachodniej części Pogórza Wielickiego noszącej nazwę Płaskowyżu Draboża. Jego granice wyznaczają rzeki: Skawa na zachodzie, Skawinka na wschodzie, Wisła na północy i Kleczanka ze Skawinką na południu. Płaskowyż Draboża w dawnych wiekach pokryty był w całości lasami stanowiącymi znakomite kryjówki dla band rozbójniczych grasujących na pograniczu Królestwa Polskiego i księstw śląskich (granica przebiegała na rzece Skawince). Stąd też tradycja wywodzi pochodzenie nazwy płaskowyżu od nazwiska ukrywającego się tu zbójnika Draboża.

Płaskowyż Draboża tworzą dość łagodne, wyrównane wierzchowiny rozcięte głębokimi dolinami potoków, które wybiegają w dwa ciągnące się równoleżnikowo za sobą zalesione grzbiety górskie, Pasmo Draboża i Pasmo Moczurki, oddzielone od siebie przełomową doliną Brodówki.

Pasmo Draboża, zwane dawniej Pasmem Niedźwiedzim lub Górami Lgockimi (Bolesław Marczewski, 1897) ciągnie się na wschód od Lgoty. Jest ono nieomal w całości zalesionym grzbietem górskim o długości około 8 km i szerokości około 1-1,5 km. Otwiera go stroma ściana Trawnej Góry (zachodniej, 418 m) kulminującej nad nad Lgotą i Bachorowicami (przysiółek Marcyporęby), przechodzącej we właściwą Trawną Górę (wschodnią, 421 m), dalej na wschód górują w Paśmie Draboża: Góra Niedźwiedzia (426 m), Jurczakowa Góra (414 m), a za Przełęczą Zapusta wypiętrza się nad Przytkowicami sam Draboż (432 m). Właściwym początkiem tego pasma jest wydatny grzbiet Bachorowickiej Góry w Bachorowicach, zwanej też Bachorzem lub Bachórzem, przechodzący w Trawną Górę (zachodnią). Ze szczytu Bachorowickiej Góry rozpościera się wspaniały widok na Lgotę.

Pasmo Moczurki jest zalesionym grzbietem o długości około 10 km, który od strony potoku Brodówka rozpoczyna się wzniesieniem Lubań (417 m) nad Lgotą, przechodzi łagodnie w Moczurkę (437 m) nad Wysoką, a dalej ciągnie się na zachód i zataczając łuk w kierunku północnym osiąga Babiczak (434 m) nad Babicą i ostatecznie, przez sąsiadującą z nim Krzemionkę (428 m) nad Lgotą, opada łagodnie w kierunku Witanowic w dolinę potoku Witanowickiego i rzeki Skawy. Na południe od Babiczaka wyróżniają się m.in. Mrowia Góra (380 m) w Babicy, zwana też Mrowicą, oraz Łysa Góra (326 m) nad Kleczą.

Pasmo Moczurki od południa i zachodu obejmuje Lgotę łukiem, szerokim i długim na około 5 km, od wschodu zamyka ją stroma ściana Trawnej Góry. Lgota leży jakby wewnątrz tego łuku górskiego, a niejako jego cięciwę stanowią dwa równoleżnikowo biegnące grzbiety niewysokich wzniesień, wzdłuż których rozciągają się zabudowania wsi. Wnętrze łuku jest w większości zalesione, tylko w niższych partiach jego stoków usadowiły się przysiółki wsi: Podkrzemionka i Podlas.

Moczurka
Na mapach austriackich z 2 poł. XIX w. i późniejszych występuje też pod nazwą „Mosurka”, „Misiorka”. Potocznie nazywana jest „Mosiórką”. Ta ostatnia została oficjalnie przyjęta z dniem 1 stycznia 1997 r. dla przysiółka Wysokiej (Monitor Polski z 1996 r. Nr 79, poz. 713). Nazwa Mosiórka oddaje miejscową wymowę. Jest to nazwa pochodzenia rumuńskiego, w którym to języku słowo mosor oznacza drewniane naczynie, wydrążone w pniu drzewa.